Εισήγηση του Υπουργού ΠΕΚΑ, Γιάννη Μανιάτη, στο Διεθνές Ενεργειακό και Οικονομικό Φόρουμ για την Ενέργεια και την Οικονομία, που διοργανώνει στην Κωνσταντινούπολη το Ατλαντικό Συμβούλιο(Atlantic Council) :
Πρώτο :
Βασική προτεραιότητα της επικείμενης Ελληνικής Προεδρίας, θα είναι η συζήτηση επί του “Πλαισίου Στρατηγικής 2030” για την ενέργεια και την κλιματική αλλαγή.
Η δυναμική της ενεργειακής αποδοτικότητας παραμένει ακόμα υψηλή. Τα δύο τρίτα του οικονομικού δυναμικού της ενεργειακής αποδοτικότητας παραμένουν αναξιοποίητα.
Το βασικό μήνυμα είναι απλό: δεν έχουμε την πολυτέλεια να σπαταλάμε ενέργεια, από τη στιγμή που η φθηνότερη μορφή ενέργειας είναι αυτή που δεν καταναλώνεται.
Η κρίση αποτελεί μια ευκαιρία για την υιοθέτηση ενός νέου οικονομικού μοντέλου. Ένα κρίσιμο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι αν μπορεί να επιτευχθεί το διπλό μέρισμα. δηλαδή ταυτόχρονη επίτευξη περιβαλλοντικών στόχων και οικονομικής ανάπτυξης που να δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας.
Δεύτερο :
Ο οικιακός τομέας θεωρείται τομέας προτεραιότητας για την υλοποίηση έργων βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας.
Δεν υπάρχει κανένας λόγος για παραγωγή περισσότερης ενέργειας, ακόμη και αν αυτή προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές, αν τελικά αυτή καταναλωθεί μέσω σπάταλης χρήσης στα κτίρια, στις μεταφορές, στα δίκτυα κτλ. Πρέπει να καταστεί σαφές ότι η εξοικονόμηση ενέργειας και η βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας θα πρέπει να θεωρείται προϋπόθεση για την εφαρμογή τυχόν άλλων πολιτικών. Η εξοικονόμηση ενέργειας αποτελεί το μεγαλύτερο, σπουδαιότερο και αναξιοποίητο κοίτασμα ενεργειακής πηγής σε πολλές χώρες.
Τρίτο :
Στην Ε.Ε., η Οδηγία για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα αποτελεί το ρυθμιστικό πλαίσιο, με το οποίο - μεταξύ άλλων - δημιουργείται η απαίτηση από τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών να :
1. Ανακαινίζουν κάθε χρόνο το 3% της συνολικής επιφάνειας των κτιρίων αρμοδιότητάς τους.
2. Αγοράζουν μόνο προϊόντα, υπηρεσίες και κτίρια υψηλής ενεργειακής απόδοσης.
Η αντίστοιχη αγορά αναμένεται να αυξηθεί κατά τα επόμενα έτη, εν όψει της δημιουργίας μιας δέσμης μέτρων και δεσμεύσεων. Μια νέα μορφή υπηρεσιών αναμένεται να κάνει αισθητή την παρουσία της, υποβοηθούμενη από τη δημιουργία μηχανισμών της αγοράς όπως τα λευκά πιστοποιητικά, εθελοντικές συμφωνίες, συμβάσεις ενεργειακής απόδοσης μέσω των εταιρειών παροχής ενεργειακών υπηρεσιών (ESCO).
Ο στόχος είναι να αλλάξει η καθημερινή ζωή των ευρωπαίων πολιτών σχετικά με την ενεργειακή τους συμπεριφορά, να επιτευχθεί σημαντική εξοικονόμηση κόστους και να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της ΕΕ σε επίπεδο βιομηχανίας, με στόχο τη δημιουργία περισσότερων από 2.000.000 θέσεων εργασίας.
Τέταρτο :
Στην Ελλάδα, μια χώρα η οποία είναι από τις πιο ενεργοβόρες περιοχές της Ευρώπης, η προσπάθεια που έχει γίνει στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων είναι τεράστια.
Έχει υιοθετηθεί το ρυθμιστικό πλαίσιο, ούτως ώστε το αργότερο έως τις 31.12.2019, όλα τα νέα κτίρια θα υποχρεωθούν να έχουν προδιαγραφές σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας. Όσον αφορά τα νέα κτίρια που στεγάζουν κρατικές και δημόσιες υπηρεσίες, η υποχρέωση αυτή θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ το αργότερο έως τις 31.12.2018.
Το πρόγραμμα «Εξοικονόμηση Κατ’ Οίκον», το οποίο αποσκοπεί στην παροχή οικονομικών κινήτρων για παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας στον κτιριακό τομέα των κατοικιών, είναι το βασικό σχετικό πρόγραμμα της Ελληνικής Πολιτείας.
Το πρόγραμμα καλύπτει παλιά κτίρια, των οποίων οι ιδιοκτήτες πληρούν ορισμένα οικονομικά κριτήρια χαμηλού εισοδήματος.
Το πρόγραμμα είναι ήδη ένα πολύ πετυχημένο μέτρο, καθώς περισσότερα από 40.000 νοικοκυριά έχουν επωφεληθεί και προγραμματίζουμε τη συνέχιση του προγράμματος για τα επόμενα χρόνια.
Υπολογίζεται ότι μέχρι το τέλος του προγράμματος, σχεδόν 800 εκατ. ευρώ για περίπου 70.000 σπίτια θα διατεθούν στην πραγματική οικονομία. Αυτό θα δημιουργήσει περισσότερες από 12.000 νέες θέσεις εργασίας.
Η μέση εξοικονόμηση ενέργειας εκτιμάται σε περίπου 40% με προφανή άμεσο οικονομικό όφελος για τους πολίτες.
Πέμπτο :
Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου , υπάρχει υπερπροσφορά κτιρίων και σπιτιών, καθώς η οικονομική κρίση έχει δημιουργήσει μια σημαντική ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης. Ο τομέας των κατασκευών έχει σχεδόν καταρρεύσει και η ανάγκη για την υιοθέτηση ενός νέου προσανατολισμού στον κατασκευαστικό τομέα είναι πιο επείγουσα από ποτέ. Ως εκ τούτου, η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων αποτελεί πλέον βασικό πυλώνα του κατασκευαστικού τομέα. Τόσο σε βραχυπρόθεσμο όσο και σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, το μέλλον της κατασκευής είναι πλέον η ανακαίνιση και η ενεργειακή θωράκιση των κτιρίων.
Έκτο :
Η ενεργειακή αποδοτικότητα των κτιρίων εξαρτάται σημαντικά και από την πρόοδο της τεχνολογίας, όπου ένας πολλά υποσχόμενος κλάδος είναι η νανο-τεχνολογία. Η νανο- τεχνολογία είναι μεγάλη πρόκληση για την ερευνητική και επιχειρηματική κοινότητα, καθώς έχει πλήθος εφαρμογών που θα μπορούσαν να ενισχύσουν σημαντικά την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων.
Μερικά παραδείγματα είναι: υψηλής απόδοσης μονωτικά υλικά , πιο ανθεκτικά και ελαφριά δομικά υλικά, ευφυή συστήματα διαχείρισης ενέργειας για τον φωτισμό και τη ροή θερμότητας, συστήματα φωτισμού υψηλής ενεργειακής απόδοσης.
Έβδομο :
Ο στόχος που έχουμε θέσει είναι πολύ υψηλός και κατ’ επέκταση πολύ μεγάλη είναι και η προσπάθεια που απαιτείται προκειμένου να δημιουργηθούν πιο βιώσιμες και έξυπνες πόλεις, με κτήρια μηδενικών εκπομπών και βιώσιμες αστικές μεταφορές. Τα αναμενόμενα οφέλη είναι πολλά και σχετίζονται κυρίως με την προστασία του περιβάλλοντος, την οικονομική ανάπτυξη, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και την ανάπτυξη του βιοτικού επιπέδου.
