Μια παράξενη ιστορία
Όλα ξεκίνησαν από ένα ασθενικό παιδί. Ο Joseph Pilates -«πατέρας» της πασίγνωστης πλέον μεθόδου εκγύμνασης του σώματος- υπέφερε στην παιδική του ηλικία από άσθμα και ραχίτιδα. Στην προσπάθειά του να δυναμώσει τον οργανισμό του, ασχολήθηκε με το body building, το σκι και τις καταδύσεις, έγινε επαγγελματίας μποξέρ, δοκίμασε τη γιόγκα και το Tai Chi, εκπαιδεύτηκε στις πολεμικές τέχνες και το διαλογισμό και για μια περίοδο εργάστηκε ως ακροβάτης σε τσίρκο! Όλες αυτές οι γνώσεις μπόρεσαν να ενωθούν και να οδηγήσουν στη δημιουργία της «μεθόδου Pilates» με έναν -και πάλι- παράδοξο τρόπο. Ο Joseph εμπνεύστηκε τα όργανα του Pilates όσο ήταν κρατούμενος κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εκεί, είχε την ευκαιρία να δουλέψει ως νοσοκόμος και να πειραματιστεί με τις σούστες των κρεβατιών των συγκρατουμένων του, βοηθώντας τους να δυναμώνουν τους μυς τους στο διάστημα που έπρεπε να μένουν ξαπλωμένοι. Μετά τον πόλεμο, άνοιξε το πρώτο στούντιο Pilates στη Νέα Υόρκη και η νέα μέθοδος έγινε μόδα, κυρίως μεταξύ κορυφαίων χορευτών, όπως η Martha Graham. Αυτό που επακολούθησε μετά το θάνατό του, όμως, μάλλον δεν το είχε υποψιαστεί κανένας, ούτε καν ο ίδιος. Οι αστέρες του Χόλιγουντ έδωσαν το έναυσμα και σύντομα το Pilates έκανε το γύρο του κόσμου, αποκτώντας φανατικούς οπαδούς.
Κάποιος να µε προσέχει
Το Pilates είναι μια εξατομικευμένη μέθοδος. Ο εκπαιδευτής «δουλεύει» πάνω στο σώμα του ασκουμένου, διορθώνοντας κάθε λεπτομέρεια στη στάση του σώματός του, μέχρι ο ασκούμενος να κάνει συνειδητά κάθε κίνηση. Γι’ αυτό και η μέθοδος απευθύνεται σε όλους ανεξαιρέτως. Οι ασκήσεις προσαρμόζονται κάθε φορά στις ανάγκες του κάθε ανθρώπου, ανάλογα με την ηλικία, το σωματότυπο, τη φυσική του κατάσταση και τα προβλήματα υγείας που πιθανόν να αντιμετωπίζει. Σε αυτή τη λογική οφείλεται και το συνήθως υψηλό κόστος (υψηλότερο από μια συνδρομή σε άλλες σχολές). Το μάθημα, είτε είναι ατομικό είτε ομαδικό (ολιγομελή τμήματα), περιλαμβάνει ένα πρόγραμμα φτιαγμένο στα μέτρα του καθενός, ενώ ο εκπαιδευτής ασχολείται με τον κάθε ασκούμενο ξεχωριστά.
Καινούργιο σώµα
«Σε 10 μαθήματα νιώθεις τη διαφορά, σε 20 τη βλέπουν οι άλλοι και στα 30 έχεις καινούργιο σώμα». Αυτό ήταν το μότο του ιδρυτή της μεθόδου Pilates. «Ο εκπαιδευτής χρησιμοποιεί ουσιαστικά τις ασκήσεις του Pilates σαν μια εργαλειοθήκη και, ανάλογα με το άτομο που έχει απέναντί του, επιλέγει τα κατάλληλα εργαλεία, ώστε να έχει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα». Έτσι, ο ασκούμενος βελτιώνει τις αναλογίες του, αποκτάει, δηλαδή, το ιδανικότερο σώμα που του επιτρέπει ο δικός του σωματότυπος. Τα αποτελέσματα είναι ορατά σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, γιατί ο ασκούμενος συμμετέχει ενεργά στο μάθημα, έχοντας επίγνωση των ασκήσεων που κάνει και των θέσεων που μπαίνει το κορμί του. Με άλλα λόγια, δεν αντιγράφει απλώς μια κίνηση.
Όργανα ή πάτωµα;
Η μέθοδος Pilates εφαρμόζεται τόσο στο πάτωμα όσο και με τη χρήση συγκεκριμένων οργάνων. Τα μηχανήματα αυτά δεν έχουν καμία σχέση με τα μηχανήματα των γυμναστηρίων. Η βασική τους διαφορά είναι ότι και στα 5 όργανα του Pilates η αντίσταση εφαρμόζεται σε ελατήρια και όχι σε βάρη. Με αυτόν τον τρόπο «δουλεύεται» η δύναμη, ταυτόχρονα με τον έλεγχο του κέντρου του σώματος (π.χ. σταθερότητα, ισορροπία). Οι ασκήσεις, πάντως, του Pilates, είτε γίνουν στο δάπεδο είτε στα μηχανήματα, έχουν τα ίδια αποτελέσματα. «Δεν έχει σημασία αν θα ξεκινήσει κανείς από το πάτωμα για να περάσει στα όργανα ή το αντίστροφο, ενώ συχνά γίνονται και συνδυασμοί προγραμμάτων». «Ο ασκούμενος ουσιαστικά επιλέγει με την καθοδήγηση του εκπαιδευτή το ιδανικό για τον ίδιο πρόγραμμα».
Η «Θεραπευτική» του δράση
Το Pilates μπορεί να λειτουργήσει και «θεραπευτικά» για ανθρώπους που πάσχουν από κάποια ασθένεια ή έχουν κάποιον τραυματισμό, σε συνεργασία, βέβαια, πάντα με το γιατρό που παρακολουθεί τον ασθενή. Συνήθως, ο εκπαιδευτής προσπαθεί να δυναμώσει ή να χαλαρώσει την περιοχή που υπάρχει το πρόβλημα ή «δουλεύει» περιμετρικά του πόνου, ώστε να μην επιβαρύνει την περιοχή και να βοηθήσει στη γρήγορη αποκατάσταση. Η μέθοδος Pilates θεωρείται -μεταξύ άλλων- ιδανική άσκηση για όσους αντιμετωπίζουν προβλήματα με τη μέση τους.
Home alone
Αρχικά, χρειάζεται η καθοδήγηση ενός εκπαιδευτή, ώστε να κατανοήσουμε τη φιλοσοφία του Pilates και το σωστό τρόπο εκτέλεσης των ασκήσεων. Ο εκπαιδευτής κατευθύνει τον ασκούμενο, ώστε να εκτελεί σωστά τις ασκήσεις και να αποκτήσει μέσα από αυτό την παιδεία για τη σωστή χρήση του σώματός του στην καθημερινότητα. Η άσκηση «The roll up», για παράδειγμα, είναι ουσιαστικά ο τρόπος να σηκωνόμαστε σωστά από το κρεβάτι, ώστε να μην καταπονήσουμε το σώμα μας. «Στόχος, ωστόσο, είναι να αποδεσμευτούμε σύντομα από τον εκπαιδευτή και να ασκούμαστε μόνοι μας στο σπίτι ή να γυμναζόμαστε στο μέλλον με οποιουδήποτε άλλου είδους άσκηση, έχοντας όμως κατανοήσει και εφαρμόσει τις βασικές αρχές της μεθόδου».
Pilates και για άνδρες
Το Pilates δεν απευθύνεται μόνο σε γυναίκες, αλλά και σε άνδρες (δεν είναι τυχαίο ότι ιδρυτής της μεθόδου ήταν άνδρας). Στο εξωτερικό, ακόμα και διασημότητες, όπως ο Hugh Grant, επιλέγουν το συγκεκριμένο τρόπο εκγύμνασης και εκθειάζουν τα θετικά του χαρακτηριστικά. Στην Ελλάδα, βέβαια, το Pilates αρχικά αντιμετωπίστηκε με προκατάληψη από τον ανδρικό πληθυσμό, σταδιακά όμως αυτό φαίνεται να αλλάζει και η μέθοδος κερδίζει πλέον όλο και περισσότερους άνδρες.
Έγκυοι και παιδιά
Τις ασκήσεις του Pilates μπορούν να κάνουν και οι έγκυοι, αποκτώντας έτσι καλύτερο έλεγχο των μυών της λεκάνης τους. Φυσικά, αυτό προϋποθέτει τη συγκατάθεση του γιατρού. Επίσης, όσο προχωρά η εγκυμοσύνη, μειώνονται οι ασκήσεις που μπορεί να εκτελέσει η έγκυος. Όσο για τα παιδιά, καλό είναι να μη δοκιμάσουν τη μέθοδο στα όργανα πριν την ηλικία των 12 ετών.
